بررسی اثرات تراکم بوته و برگ زنی در مراحل مختلف نمو بر عملکرد و اجزای عملکرد آفتابگردان آجیلی

به منظور مطالعه اثرات تراکم بوته و حذف برگ­ها در مراحل مختلف نمو، بر عملکرد و اجزای عملکرد آفتابگردان آجیلی (رقم بومی) تحقیقی دو ساله به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی در 3 تکرار انجام گرفت. این آزمایش طی دو سال متوالی در مزرعه ایستگاه تحقیقات جهاد کشاورزی شهرستان خوی به مورد اجرا گذاشته شد. تراکم بوته با سه سطح 30، 40 و 50  هزار بوته در هکتار به‏عنوان فاکتور اصلی و درصد برگ زنی با مقادیر صفر (شاهد)، 33، 66 و 100 درصد و مراحل حذف برگ­ها در زمان باز شدن طبق و گرده افشانی به‏عنوان سطوح فاکتورهای فرعی (درصد برگ زنی و مرحله نمو حذف برگ­ها) انتخاب شدند. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد که اثر تراکم بوته بر ارتفاع و قطر ساقه، تعداد دانه در طبق، وزن هزار دانه و عملکرد دانه معنی دار بود. تراکم 50 هزار بوته در هکتار حداکثر عملکرد دانه را با شاخص سطح برگ مطلوب و تعداد طبق کافی در واحد سطح تولید نمود، ولی حداقل تعداد دانه در طبق و وزن هزار دانه را نشان داد. با افزایش درصد حذف برگ­ها، از تعداد دانه در طبق، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و شاخص برداشت کاسته شد. حذف برگ­ها در مرحله گرده افشانی تأثیر منفی شدیدی بر وزن هزار دانه، تعداد دانه در طبق، عملکرد دانه و شاخص برداشت نسبت به حذف آن‏ها در مرحله باز شدن طبق داشت. نتایج دو ساله تحقیق نشان داد که زراعت آفتابگردان آجیلی با تراکم 50 هزار بوته در هکتار با حفظ کامل برگ­ها روی بوته و دوام سطح برگ بالا می تواند عملکرد اقتصادی قابل قبولی عاید زارعین منطقه خوی نماید و حذف برگ­ها در مراحل مختلف نمو حتی با درصدهای پایین قابل توصیه نمی باشد.